Sprawa jest relatywnie prosta. Zgodnie z wynikami badań, osoby posługujące się językami bez wyraźnego czasu przyszłego (jak np. fiński), bardziej interesują się środowiskiem i mają bardziej rygorystyczną politykę dot. zmian klimatycznych niż osoby i kraje posługujące się językiem z wyraźnie zaznaczonym czasem przyszłym (np. język angielski lub francuski). Wydaje się to zaskakujące, ponieważ większość ludzi uważa, że różne języki to tylko inne sposoby przekazywania tych samych informacji. Oczywiście, kiedy mówiący w języku angielskim mówi "it will rain tomorrow", a niemiecki mówca mówi "es schneit morgen", mówią o tym samym zjawisku i język jakim się posługują nie ma na nie znaczenia.
Ale tak naprawdę istnieje różnica. Odpowiedź może tkwić w tym, że język jest głęboko zakorzeniony w kulturze i wyraża sposób postrzegania świata przez daną społeczność. Prawo relatywizmu językowego, czyli teoria lingwistyczna, która zakłada, że używany przez człowieka język wpływa w mniejszym, lub większym stopniu na jego sposób myślenia. Wedle tej teorii różnice między językami sięgają również semantyki, czyli tego, co w językach wyrażane. Potocznie nazywa się ją hipotezą Sapira-Whorfa od nazwisk jej twórców, językoznawców: Edwarda Sapira i Benjamina Lee Whorfa. Sapir doszedł do wniosku, że wszystko to, co składa się na język – czyli słownictwo, poziom narracji i gramatyka – zmuszają osoby nimi mówiące do widzenia świata w specyficzny sposób. Różnorodność kultur rodzi rozmaitość języków, a język może być przewodnikiem po kulturze.
Język będący nosicielem poglądów był zagadnieniem wysoce nieuchwytnym, ale zwrócił on konkretną uwagę ekonomistów: Czy język ojczysty i jego pogląd na świat wpływają na zachowania gospodarcze, takie jak stopa oszczędzania i udział kobiet w rynku pracy? Zgodnie z najnowszymi badaniami odpowiedź brzmi: TAK! Badacze wykazali, że światopogląd, jaki posiada dany język, może bezpośrednio wpływać na zachowania i politykę gospodarczą.
Języki takie jak fiński i niemiecki nie wymagają od mówcy mówienia o przyszłości w odróżniający sposób. Kiedy mówią "jutro pójdę do kina", jutro traktują tak, jakby było dzisiaj, to znaczy "idą jutro do kina". Tak samym w języku polskim funkcjonują różne struktury gramatyczne w odniesieniu do różnych czasów: „wczoraj wiało”, „dzisiaj wieje”, czy „jutro będzie wiało”, natomiast w języku mandaryńskim w potocznym tłumaczeniu można wykazać, że podobnych struktur nie ma. Można powiedzieć zarówno „wiać jutro”, jak i „wiać wczoraj”.
Badania opublikowane w czasopiśmie Journal of Comparative Economics wskazują, że mówcy języków “bez czasu przyszłego” częściej angażują się w zachowania ekologiczne. Natomiast, osoby, które mówią w językach “z czasem przyszłym” mają o 20% mniejsze prawdopodobieństwo bycia aktywnym uczestnikiem działań ekologicznych i 24% mniej skłonni płacić dodatkowe podatki, aby pomóc państwu w walce ze środowiskiem.
Przyczyną tego faktu mogą być dwa elementy. Po pierwsze, uważa się, że kultura społeczeństwa może być odzwierciedlona przez język. Co oznacza, że kraje, w których mówi się językiem, który nie ma wyraźnego podziału na teraźniejszość i przyszłość okazują więcej troski o przyszłość niż kultury, które mówią językiem przyszłości. Inną możliwością jest to, że język może wpływać na nasz sposób działania i na nasze zachowanie. Języki “bezczasowe” traktują jutro tak samo jak dziś. W związku z tym, czując przyszłość bliżej, mogą sprawić, że ludzie będą bardziej się przyszłością przejmować, i np. będą bardziej skłonni płacić dodatkowo za ekologiczne produkty i podejmować działania na rzecz działań przyjaznych dla środowiska.
Wyniki badań nad językiem mogą mieć praktyczne implikacje. Nie będziemy tutaj gdybać, co by było, gdybyśmy zmienili strukturę języka, bo to jest praktycznie niemożliwe. Natomiast możemy używać czasu teraźniejszego mówiąc o kampaniach środowiskowych, problemach ekologicznych, aby “zrobić” z nich obecne problemy, zamiast hipotetycznych zagrożeń z przyszłości. Do dzieła!
