Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi jest jednym z najpilniejszych problemów środowiskowych, z którymi mamy obecnie do czynienia; usuwanie jednorazowych tworzyw sztucznych i niewłaściwa gospodarka odpadami duszą nasze wysypiska, systemy rzeczne, oceany, a prez to wpływają na nas wszystkich.
Przy 300 milionach ton(!) plastiku produkowanych każdego roku, a liczba ta ma się potroić do 2050 r., Organizacja Narodów Zjednoczonych wynegocjowała globalny traktat, aby znacznie ograniczyć produkcję jednorazowych tworzyw sztucznych do 2030 r.
Nasze użytkowanie oraz poleganie na produktach jednorazowego użytku, takich jak kubki do kawy, butelki na wodę, pojemniki i plastikowe torby, musi zostać radykalnie zmniejszone. To podejście musi być również stosowane do plastikowych opakowań do żywności, jednorazowych pieluszek, artykułów higienicznych / higieny osobistej oraz nawet ubrań.
Czy TY możesz coś zrobić?
Często wydaje nam się, że nie mamy żadnego wpływu na to co się dzieje dookoła. Przecież to "tylko" jedna reklamówka, jedna słomka, jedna butelka wody, jedne dziecko używające pieluszek. I rzeczywiście jest to "tylko" jedna butelka, dopóki tak samo nie powie sobie 7 miliardów ludzi, bo na to, aby stoworzyć 300 milinów ton śmieci skałda się właśnie każda pojedyńcza butelka, pieluszka i reklamówka. Dlatego, Ty, jako jednostka, wraz z pozostałymi 7 miliardami ludzi na świecie, możesz pomóc lub utrudnić zachowanie naszej planety w stanie (w miarę) zrównoważonym.
Dzisiaj, 1 lipca, rozpoczynamy akcję Lipiec Bez Plastiku #lipiecbezplastiku, która jest częścią globalnej akcji Plastic Free July #plasticfreejuly. W związku z tym stworzyliśmy krótki, ale praktyczny zestaw narzędzi, który wyjaśnia, dlaczego zanieczyszczenie tworzywem sztucznym jest tak wielkim problemem, dlaczego musimy dokonać zmian i jak możesz pomóc.
Po pierwsze, dlaczego plastik jest tak ważny?
Plastik zrewolucjonizował nasz sposób życia: od medycyny, przez transport, po podróże kosmiczne - jest to tani i trwały materiał, który spotykamy na każdym kroku naszego życia. Większość tworzyw sztucznych pochodzi z paliw kopalnych, takich jak ropa naftowa i węgiel, które są następnie przekształcane w łańcuchy molekularne zwane „polimerami”. Stamtąd polimery można formować w różne rodzaje tworzyw sztucznych; wszystkie są lekkie, mocne i plastyczne.
Dlaczego mamy problem zanieczyszczenia z tworzyw sztucznych?
Chociaż plastik jest niezwykle przydatnym zasobem, jasne jest, że nie możemy kontynuować produkcji i utylizacji plastiku w takim tempie, w jakim robimy to teraz; a już na pewno nie w postaci przedmiotów jednorazowego użytku, które zalegają potem setki lat na wysypiskach, czy w systemach rzecznych lub/i oceanach.
Aby zrozumieć, dlaczego mamy problem z zanieczyszczeniem plastikiem, musimy najpierw podzielić go na trzy problematyczne obszary:
- Nasza kultura jednorazowego użytku oznacza, że produkty plastikowe są kupowane, używane raz i wyrzucane w masowych ilościach. Na przykład pojedynczy plastikowy worek jest używany przez około 12 minut - ale może upłynąć nawet 1000 lat zanim się rozłoży (o ile się w ogóle rozłoży). Na całym świecie co minutę kupujemy milion plastikowych butelek i dwa miliony plastikowych toreb. Jednorazowe pieluchy są również ogromnym problemem - przeciętne dziecko przejdzie przez 5000–10 000 pieluszek, zanim zaczną korzystać z nocnika czy toalety, dzięki czemu kilkaset ton plastiku trafi bezpośrednio na wysypisko. To gigantyczna ilość plastikowych odpadów!
- Zaśmiecanie i niewłaściwe gospodarowanie odpadami zanieczyszcza nasze drogi wodne i wpływa na wodę, którą pijemy, na powietrze, którym oddychamy, oraz na glebę, której używamy do uprawy żywności. Większość śmieci trafia do systemów rzecznych. W rozwijających się częściach Afryki i Azji zarządzanie odpadami jest bardzo nieefektywne; prawie 90% plastiku, który wpływa do oceanu, tj. około 8 milionów sztuk dziennie, pochodzi z zaledwie dziesięciu rzek. Wszystkie te rzeki są zalane tworzywem sztucznym ze względu na duże, otaczające je populacje z niewielką lub żadną gospodarką odpadami na miejscu.
- Gdy kawałek plastiku dostanie się do oceanu, przez promienie UV i działanie fal rozpada się na mikroplastik, czyli rozdrobnione kawałki plastiku, które czają się pod powierzchnią wody. Szacuje się, że Wielka Pacyficzna Plama Śmieci (czyli ogromna wirująca masa tworzyw sztucznych i mikroplastików), jest trzy razy większa od Francji. Te małe kawałki plastiku są również zabójcze dla morskiej przyrody; badania wykazały mikrodrobiny w 100% żółwi morskich i 59% wielorybów.
Niektóre niepokojące nowe badania przeprowadzone przez University of Newcastle sugerują, że ludzie zjadają rocznie około 100 000 kawałków plastiku (mikroplastiku) lub równowartość jednej karty kredytowej na tydzień (!). W tym momencie nie wiadomo, jak to wpływa na ludzi - ale mówi się o działaniu rakotwórczym i zaburzającym gospodarkę hormonalną.
Najlepszy moment na zmianę jest TERAZ
Zanieczyszczenie plastikiem może wydawać się przytłaczającym, nierozwiązywalnym problemem, zwłaszcza z perspektywy jednostki. Rzeczywistość jest taka, że musimy zmienić nasze decyzje i zachowania - począwszy od tego, jak używamy plastiku i jak go utylizujemy plastik. Zdecydowana większość z nas nie jest naukowcami, inżynierami ani ekspertami w tej dziedzinie - więc co może zrobić przeciętny człowiek?
Jakie zmiany może wprowadzić każdy z nas?
- Staraj się wyeliminować jednorazowe plastiki z Twojego dnia: jednorazowe butelki na wodę, kubki na wynos, plastikowe pojemniki, folia spożywcza, słomki i reklamówki. Wszystkie te przedmioty możesz zastąpić alternatywami, które będą Cie służyć latami lub są biodegradowalne, czy jeszcze lepiej kompostowalne.
- Używaj produkty wielokrotnego użytku. Jakie zmiany możesz wprowadzić już dzisiaj?
1. butelka na wodę, którą będziesz nosić do szkoły do lub pracy:
[product id="2446, 1275, 1693"]
2. kubek na kawę, który weźmiesz ze sobą do lokalnej kawiarni lub po prostu weźmiesz kawę ze sobą z domu:
[product id="693, 1208, 1521"]
3. przygotuj lunch do pracy lub bierz lunch na wynos w swoim lunchboxie:
[product id="1901, 554, 878, 1924"]
4. odmów używania plastikowych słomek i bierz ze sobą swoje sztućce:
[product id="2079, 524, 1078, 529"]
5. używaj wielorazowych owijek na kanapki lub owoce:
[product id="560, 879, 849, 1411, 1370"]
6. przynieś własną torbę na zakupy:
[product id="829, 1179, 821, 2398"]
- Zamień plastikowe produkty i opakowania, które masz w łazience na ekologiczne opcje bambusowe / biodegradowalne lub wielorazowe. Takie zmiany są bardzo ważne, bo przez całe życie zużywamy setki butelek szamponów, żeli pod prysznic, maszynek do golenia, szczoteczek do zębów czy opakowań po dezodorantach. Te zmiany najcześciej są zdrowsze (lepsze składy produktów), a czasem tańsze, a na pewno bardzo ekologiczne! Jakie zmiany możesz wprowadzić już dzisiaj?
7. naturalne szampony w kostkach (zamiast w butelce)
[product id="574, 1265, 1215"]
8. naturalne mydła w kostce (zamiast żeli pod prysznic)
[product id="396, 2281, 1248, 1048"]
9. bambusowe szczoteczki do zębów (zamiast plastikowych)
[product id="516, 925, 1070, 2081, 927"]
10. pasty/proszki/tabletki do czyszczenia zębów (zamiast plastikowych tubek)
[product id="1090, 977, 503"]
11. maszynki do golenia na żyletki (zamiast jedno/wielorazowych plastikowych maszynek)
[product id="1879, 1876, 1256"]
12. naturalne dezodoranty (zamiast dezodorantów w plastiku z aluminium)
[product id="1669, 639, 1873"]
13. ekologiczna higiena intymna (zamiast jednorazowych podpasek i tamponów z plastikiem)
[product id="1081, 2272, 2114"]
14. patyczki do uszu / płatki kosmetyczne (zamiast plastikowych lub w plastiku)
[product id="978, 885, 1257"]
- Planuj posiłki i zakupy. Unikaj spontanicznych zachcianek w sklepach spożywczych, które często kończą w koszu na śmieci z braku pomysłu na ich wykorzystanie. Bądź rozsądny w kupowaniu jedzenia. Jakie jeszcze zmiany możesz wprowadzić już dzisiaj?
15. kupując owoce i warzywa używaj worki siatkowe wielokrotnego użytku:
[product id="854, 1106, 822"]
16. rozważ zakup makaronu, ziaren, orzechów czy fasoli luzem do własnych słoików lub torebek:
[product id="834, 833, 1107"]
17. nie marnuj jedzenia i przechowuj je na dłużej w lodówce / zamrażarce
[product id="844, 446, 1380"]
- Unikaj szybkiej mody. Wpływ odpadów włókienniczych na naszą planetę jest ogromny. Ludzie kupują średnio nawet 27kg nowych tekstyliów rocznie, a następnie wyrzucają około 23 kg na wysypisko. Większość tekstyliów to włókna syntetyczne, które nie podlegają rozkładowi. Jeśli planujesz/musisz kupić nowe ubranie lub akcesoria zadbaj o to, aby były z ekologicznych materiałów i dobrej jakości:
[product id="1356, 2349, 1852"]
- Zmniejsz ilość zakupów, używaj ponownie, poddaj recyklingowi. Ogranicz swoje zakupy, używaj rzeczy ponownie, dopóki się nie zniszczą lub zmień przeznaczenie przedmiotów, które już posiadasz, i recykluj to, co możesz.
Bądź zmianą, którą chcesz wiedzieć u innych
Wspaniałe inicjatywy, takie jak Plastic Free July, mają jeden cel: zmniejszyć zanieczyszczenie tworzyw sztucznych na skalę światową,a przez to poprawić jakość życia wszystkich mieszkańców naszej planety. Dlatego, im więcej osób się zaangażuje, tym lepiej!
W twojej społeczności najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, aby zmniejszyć zanieczyszczenie tworzyw sztucznych, jest tworzenie świadomości. Każdy protest, ruch i rewolucja w historii zawsze rozpoczynały się od odważnych ludzi, którzy wypowiadali się na ważne tematy. Rozmawianie o tym z przyjaciółmi, rodziną lub współpracownikami może zasiać ziarno znaczących zmian. Można nawet zorganizować piknik lub śniadanie bez plastiku, zorganizować sprzątanie plastiku na plaży / w parku lub połączyć swoje siły z innymi podobnie myślącymi osobami.
Częściowym problemem jest przekonanie, że nasze indywidualne działania nie mają znaczenia - niezależnie od tego, czy chodzi o wielorazową butelkę na wodę użytą w pracy, udostępnianie wskazówek dotyczących pomysłów na niemarnowanie jedzenia na Instagramie czy edukowanie członków rodziny i znajomych o zanieczyszczeniach plastikowych - to wszystko robi różnicę, bo pojedyńczo każdy z nas jest kroplą, ale razem tworzymy ocean.
