Tak jak nie ma Wielkanocy bez jajek, tak ciężko nam sobie wyobrazić Boże Narodzenie bez choinki. Zresztą liczby mówią same za siebie – co roku kupujemy 5-6 milionów nowych (żywych lub sztucznych) choinek w Polsce. Jaką wybrać choinkę, aby była to najbardziej ekologiczna opcja, jak utrzymać żywą choinkę w najlepszym stanie oraz co zrobić z choinką po świętach – to tylko niektóre z pytań, na które odpowiadamy w naszym choinkowym eko-przewodniku.

Przegląd choinkowych opcji

Zakup naturalnej choinki 

Prawdziwe choinki nie wymagają żadnego procesu produkcyjnego – po prostu rosną, a potem w 100% nadają się do recykling. Niektórzy wprawdzie mają obawy czy ścinanie drzew na potrzeby kilku dni jest rzeczywiście etyczne i ekologiczne. Jest i nie jest. Jeśli pójdziemy do lasu i zatniemy w nim choinkę, która sobie tam rosła, to na pewno nie będzie to dobry pomysł, bo nie dość, że las straci to jedno drzewo, to jeszcze cenne siedlisko dla dzikiej przyrody. Nie najlepszym również pomysłem będzie zakupienie drzewka, które zostało do nas  transportowane z daleka. Natomiast, jeśli zakupimy choinkę ze zrównoważonej i odpowiedzialnej ekologicznie lokalnej hodowli choinek, to taki zakup pomaga wspierać gospodarkę, a po ścięciu drzewka sadzi się na jego miejsce nowe. 

Wypożyczalnia choinek

Relatywnie nową opcją jest wypożyczenie choinki na okres świąteczny. Wypożyczane choinki to żywe drzewka, które rosną sobie spokojnie przez cały rok, a na czas świąteczny są w doniczkach wypożyczane do domu, a następnie zwracane i ponownie sadzane do ziemi. Przy tej opcji należy oczywiście zadbać o to, aby drzewko miało odpowiednie warunki w domu. 

Jak na razie nie ma wielu wypożyczalni choinek w Polsce, ale można skorzystać z wypożyczalni w Warszawie lub, jeśli uda nam się zdążyć, to skorzystać z corocznej akcji Volvo i wypożyczyć choinkę w między 19–23 grudnia u danego dealera Volvo w całej Polsce.

Choinka w doniczce

Kupowanie żywej choinki w doniczce oznacza, że twoje drzewko powinno mieć nienaruszone korzenie, dzięki czemu po świętach można je zasadzić w ogrodzie, a tym samym cieszyć się nim przez wiele lat. Pamiętać jednak należy, że żywych drzew nie należy trzymać w domu dłużej niż 10 dni, a nawet krócej, jeśli widzimy, że drzewko nie wygląda na szczęśliwe.

Sztuczne choinki

Tradycyjne sztuczne choinki wykonane są z kombinacji materiałów (zwykle na bazie tworzyw sztucznych) i dlatego nie można ich poddać recyklingowi. Pomimo tego, że często są sprzedawane jako opcja bardziej ekologiczna, zdaniem Carbon Trust, musisz je używać przez co najmniej 10 lat, aby jej wpływ na środowisko był ten sam jak w przypadku ścięcia (i transportu) prawdziwego drzewka. Łatwo oczywiście postanowić, że na pewno będzie się używać taką choinkę nawet dłużej niż 10 lat, zwłaszcza, że cena takiej choinki w promocji w hipermarkecie jest bardzo kusząca, ale po 3-4 latach często okazuje się, że jednak „dzieci chcą prawdziwą choinkę”, „choinka jest za mała/duża”,  „nie pasuje już do nowego mieszkania/domu”, itd. Dlatego, jeśli nie chcesz żywej choinki, to proponujemy kilka opcji nie-prawdziwych choinek, które będą bardziej ekologiczne niż chińskie choinki z PCV.

Jak dbać o żywą choinkę w domu?

Jeśli kupiłeś lub wypożyczyłeś drzewko w doniczce, to pamiętaj o kilku zasadach jak zadbać o takie drzewko, aby nadawało się do ponownego zasadzenia.

1. Drzewko powinno stać w jak najdalej od kaloryfera. Nie może stać również bezpośrednio na ogrzewanej podłodze.
2. Choinka nie powinna być w domu dłużej niż 10-12 dni. W tym czasie pamiętaj o podlaniu jej jedynie czterokrotnie, za każdym razem w taki sposób, aby woda wypłynęła z doniczki i wypełniła podstawkę.
3. Nie odcinaj korzeni, gałęzi, igieł ani pędów.
4. Jeśli będziesz dekorować choinkę, a na pewno będziesz, to wybierz ozdoby delikatne. Nie pokrywaj choinki nabłyszczającymi sprejami czy sztucznym śniegiem.

Święta, Święta i po Świętach…

Podczas gdy niektórzy mają choinki w domu już nawet w listopadzie, to jednak zdecydowana większość z nas nie będzie mieć już choinki w domu po 6 stycznia. Natomiast, czy zdecydowałeś się na prawdziwe, czy sztuczne drzewko, żadnego z nich nie powinieneś po prostu wyrzucić do kosza na śmieci.

Co w takim razie należy zrobić z prawdziwym drzewkiem?

• Zwróć. Jeśli w tym roku wypożyczyłeś choinkę w doniczce, to po prostu zwróć ją do wypożyczalni.
• Ponownie zasadzić. Drzewka w doniczkach, jeśli odpowiednio o nie zadbałeś podczas Świąt, możesz za sadzić ponownie w ogrodzie i cieszyć się nimi przez wiele lat. Jeśli zdecydujesz się trzymać swoje drzewo w doniczce, możesz je również przynieść do domu w przyszłe święta.
• Recykling. Choinki można poddać recyklingowi. Zajmują się tym lokalne władze urządzając zbiórkę drzewek w konkretnych miejscach i dniach. Wystarczy, że po świętach będziesz uważnie śledzić tablice ogłoszeniowe lub lokalny portal, a na pewno znajdziesz tam potrzebne informacje.
• Upcycling - podstawki. Używając piły możesz stworzyć podstawki pod kubek z pnia choinki. Przed użyciem należy je jeszcze przeszlifować i użyć zabezpieczającego lakieru, aby zapobiec wyciekaniu żywicy. Takie ścinki możesz również użyć jako obramowania krawędzi do ogrodów i chodników.

• Upcycling - pachnące poduszeczki. Możesz również stworzyć pachnącą poduszeczkę z igłami sosnowymi, którą potem wykorzystasz w szufladach czy szafach lub podarujesz w prezencie. Do igieł możesz również dodać skórkę z cytryny i pomarańczy, laskę cynamonu, całe goździki i gałkę muszkatołową. 

A jak „pozbyć” się sztucznego drzewka?

• Zostaw. Przede wszystkim nie pozbywaj się go. Nawet, jeśli jakimś cudem, masz już swoją choinkę te 10 lat, a jest ona jeszcze w dobrym stanie (a pewnie jest), to używaj jej jak najdłużej możesz. To będzie twój największy wkład w ekologiczne święta.
• Przekaż dalej. Jeśli twoja choinka jest w dalszym ciągu zdatna do użytku, przekaż ją do sklepu charytatywnego, sprzedaj na OLX, Allegro lub daj znajomym lub rodzinie, aby mogła nadal służyć przez kolejne lata.
• Nowe przeznaczenie. Jeśli twoje drzewko nie jest już zdatne do użytku, możesz spróbować zmienić jego przeznaczenie, odcinając gałęzie za pomocą nożyc do drutu i tworząc świąteczne girlandy i wieńce do dekoracji domu w przyszłym roku.

A na koniec pamiętajcie, że obojętnie jaką choinkę wybierzecie, liczy się i tak atmosfera, którą stworzycie dookoła tej choinki czy tworu choinko-podobnego.