Myśląc o miejscach w domu, które wytwarzają najwięcej odpadów, kuchnia może być zdecydowanie najbardziej marnotrawna. Marnotrastwo przejwia się zarówno gigantycznymi odpadami żywnościowymi, ale i przez naszą zależnością od produktów jednorazowego użytku
Tworzywa sztuczne są wszędzie w naszych kuchniach: folia spożywcza, jednorazowe gąbki, plastikowe woreczki, plastikowe pojemniki, itd. I pewnie zastanawiasz się teraz, gdzie w ogóle zacząć "odplastikowanie" swojej kuchni, bo może to brzmieć trochę jak misja niemożliwa do zrealizowania. Ale spokojnie, nie jesteś sam - przygotowaliśmy poradnik jak stworzyć kuchnię "zero waste", czyli bez zbędnych odpadów.
Przechowywanie jedzenia.
1. Wielorazowe owijki. Zamiast folii spożywczej lub aluminiowej, dużo zdrowszym, ale i ekologicznym rozwiązaniem będzie używanie wielorazowych woskowijek. Woskowijki zapewniają dłuższą świeżość jedzenia, a przez to mniejsze marnowanie. W naszym sklepie oferujemy wyłącznie wegańskie woskowijki wykonane z wosku sojowego. Idealne do pakowania owoców, warzyw czy przykrycie słoika. Inną alternatywą mogą być owijki U-Konserve, które w przeciwieństwie do jednorazowych alternatyw mają nietoksyczna powierzchnię, są łatwe do czyszczenia, szybko schną, zapobiegają przenikaniu zapachów, a gładka powierzchnia doskonale nadaje się do "brudzącego" jedzenia.
[product id="1370, 879, 519"]
2. Pojemniki ze stali nierdzewnej. Zapewne każdy z nas ma w domu plastikowe pojemniki do trzymania żywności. Zgodnie z zasadą "less waste" nie będziemy, więc nikogo zachęcać do zakupu nowych pojemników, gdy stare jeszcze działają, ale gdy nadejdzie ich czas, a bądź szczerzy - nadejdzie, bo ten plastik prędzej czy później pęknie, to wtedy polecamy wymienić pojemnik na taki, który zostanie z wami już do końca życia, czyli pojemniki ze stali nierdzewnej. Pojemniki takie nie zawierają BPA, ftalanów, czy też ołowiu, można ich używać w lodówce, czy też brać w nich lunch do pracy.
[product id="523, 521, 1194"]
3. Torby na chleb. Wg danych Federacji Polskich Banki Żywności pieczywo jest najczęściej marnowanym produktem w Polsce. Jak ograniczyć martnotrastwo pieczywa?
- najważniejsze i najbardziej oczywiste jest "po prostu" odpowiednie planowanie i zakup wyłącznie takich ilości, które zjemy.
- nadmiar świeżego pieczywa polecamy zamrozić. Mrożenie jest doskonałą metodą na przedłużenie trwałości chleba czy bułek. Natomiast chleb trzymany w zwykłem woreczku foliowym czy papierowym szybko się w zamrażarce wysusza. Dlatego polecamy torbę do przechowywanie chleba marki Onya, dzięki której będziesz mógł trzymać chleb w zamrażarce nawet do 3 miesięcy (i nie będzie on suchy!).
- Jeśli chleb zrobił się już czerstwy, to zawsze można zrobić z niego bułkę tartą, zapiekanki, grzanki do zupy, specjalny New York cheescake czy nawet brownie.
[product id="844, 843"]
4. Silikonowe woreczki. W kuchni rozpanoszyły się bardzo woreczki plastikowe, których często używamy do trzymania resztek jedzenia np. w lodówce. My mamy zdrowszą i ekologiczną alternatywę - silikonowe worki. Takie worki możesz użyć do pakowania żywności, gotowania sous vide, konserwowania mięsa, (więcej przepisów znajdziecie tutaj KLIK), ale także do noszenia dziecięcych zabawek, przyborów toaletowych, czyli tego wszystkiego, do czego używałeś do tej pory jednorazowych (!) woreczków plastikowych (!) Więcej przepisów znajdziecie tutaj KLIK.
[product id="446, 449, 1077"]
5. Owoce i warzywa. Aby przedłużyć żywtoność kupowanych warzyw i owoców warto wiedzieć jak je najlepiej przechowywać, bo są warzywa, które lubią lodówkę, a są takie, które wprost przeciwnie. Niskie temperatury działają niekorzystnie na: pomidory, cukinia, ogórki, czosnek, cebula, ziemniaki, awokado, cytrusy czy arbuz. Lodówka jest natomiast dobrym środowiskiem dla poniższych warzyw i owoców, jeżeli kupimy je w stanie świeżym i bez uszkodzeń:
- Kapusta (biała, czerwona i włoska), kalafior, brokuł, brukselka – wytrzymają od tygodnia do 10 dni, ale nie powinny być krojone.
- Sałata – musi spoczywać w lodówce luzem, ponieważ jeśli będzie owinięta, nie przetrwa w zdrowej kondycji.
- Papryka, szczypior – mogą być przechowywane w lodówce, a w kawałkach wytrzymają znacznie krócej,
- Marchew, pietruszka i seler – przechowają się w dobrze, jeśli zostaną owinięte w papier; marchew powinna leżeć z dala od gruszek, jabłek i ziemniaków
- Winogrona
- Maliny i truskawki – miękkie owoce najlepiej przechowują się z szypułkami
- Gruszki i jabłka - nie musza być przechowywane w lodówce, ale mogą.
- Banan, ananas, mango – nie lubią niskich temperatur, ale wolniej dojrzewają dzięki nim, więc można wtedy trochę przedłużyć ich przydatność do spożycia.
Oprócz papieru, mozna rówież przedłużyć żywotność warzyw stosując torby Vejibag. Natomiast rzekrojone owoce i warzywa powinny trafić do lodówki, bo choć stracą częściowo smak i aromat, to będą chronione przed rozwojem bakterii. Najlepiej je wtedy zabezpieczyć woskowijkami lub silikonowymi otulaczami Food Huggers.
[product id="439, 1136, 1139"]
Gotowanie i jedzenie.
6. Zakupy. Ten krok dzieje się jeszcze przed wejściem do kuchni, bo w sklepie, ale to właśnie opakowania produktów plus jednorazowe worki na owoce/warzywa/grzyby, itp generują w naszych kuchniach dużą/największą część odpadów z plastiku. Na szczęście istnieje na to (łatwe) rozwiązanie - własne worki, które bierzemy ze sobą na zakupy:
- Na owoce i warzywa najlepsze będą siateczki z bawełny lub rPET:
[product id="1106, 1107, 854"]
- Na produkty sypkie (mąka, makaron, ziarna, kawa i inne suszone potrawy) polecamy specjalne worki z przezroczystym okienkiem i możliwością pisania po nich:
[product id="838, 834, 831"]
- Na chleb polecamy worki bawełniane lub worki rPET, które potem można również używać w zamrażarce:
[product id="936, 937, 844"]
7. Pieczenie. Dla wszystkich osób, które dużo pieką papier do pieczenia jest niezwykle wygodnym wynalazkiem. Niestety wiele dostępnych papierów do pieczenia zawiera w sobie dodatki, które uniemożliwiają recykling takiego produktu. Dlatego my proponujemy produkty do pieczenia marki If You Care, które jest niebielony (wolny od chloru) i kompostowalny w przydomowych kompostownikach.
[product id="1174, 1177, 1175"]
8. Gotowanie. Nie ma gotowania bez dużej łyżki czy szpatułki. W naszych domach na pewno każdy ma już taki zestaw i najczęściej (niestety) będą to akcesoria teflonowe lub plastikowe. Nie zachęcamy tutaj do wymiany "na siłę" na nowe akcesoria, natomiast, jeśli już będziecie wymieniać, to koniecznie na akcesoria bambusowe. W kuchni idealnie się sprawdzają, bo są lekkie, ale bardziej wytrzymałe niż drewno. Ponadto, w odróżnieniu od drewna nie wchłaniają zapachów, są odporne na plamy i antybakteryjne. Nie rysują również garnków, czy patelni, ani nie zostawiają toksycznych resztek jak przyrządy teflonowe.
[product id="526, 525"]
9. Miski i sztućce. Plastikowe miseczki różnej wielkości, szerokości i koloru wykorzystujemy bardzo często w kuchni. Jeśli jednak nadeszła pora, aby zakupić nową miseczkę, to koniecznie wybierzcie miskę z łupiny kokosa, która będzie pięknym, ekologicznym i etycznym dodatkiem do wnętrza Twojego domu. Miski są ręcznie robione w Wietnamie z prawdziwych łupin kokosa, które normalnie po prostu wyrzucone jako odpady. Przy każdym użyciu oszczędzasz kokos, pomagasz środowisku i wspierasz rzemieślników z obszarów wiejskich. Do takiej miski idealnie pasować będzie łyżeczka z kokosa lub zestaw bambusowych sztućców. Jest to świetna opcja dla tych, którzy wolą proste, organiczne uczucie podczas regularnych posiłków w domu.
[product id="825, 827, 527"]
10. Podkładki na stół. Na naszych stołach kuchennych/jadalnych bardzo często używamy podkładek/mat zabezpieczających stół lub obrus. Najczęściej są to podkładki plastikowe, które, jak to zawsze z plastikiem, prędzej czy później, pękną czy przestaną esttycznie wyglądać. My proponujemy więc super ekologiczną alternatywę podkładki ashortwalk, które zostały zaprojektowane tak, aby wyglądały jak z kamienia łupkowego, ale tak naprawdę są wyprodukowane z przetworzonego papieru do pakowania. Dzięki temu możesz cieszyć się wszystkimi zaletami klasycznych podkładek z łupka, ale bez problemów związanych z ich wagą, pękaniem czy chłodem. Ewentualnie warto również rozważyć zestaw bambusowych podkładek pod kubek, które również będą służyć nam "w nieskończoność" zachowując estetyczny i naturalny wygląd.
[product id="694, 695, 969"]
Porządki.
11. Myjki i czyściki. Plastikowe gąbki i czyściki do mycia naczyć to kolejna zmora w naszych kuchniach. Zużywamy ich bardzo duże ilości, a takie gąbki nie są recyklowane i trafiają na wysypiska na setki lat. Na szczęście możemy już wybierać wśród ekologicznych pomocy przy zmywaniu naczyć. My polecamy przede wszystkim:
- myjki z trukwy LoofCo - nadająca się do kompostowania gąbki i myjki wykonane z naturalnych materiałów pochodzących ze zrównoważnych źródeł.
- czyściki z kokosa EcoCoconut- biodegradowalny i bardzo trwały wielofunkcyjny czyścik, który został zaprojektowany tak, aby zapewniaj najwyższą czystość w Twoim domu, ale przy tym nie zaśmiecać (kolejnym plastikiem) środowiska.
- skrobaczka Bambu - wykonana z jednego kawałka organicznego bambusa, jest bardziej wytrzymały niż drewno, odporna na wysoką temperaturę i plamy oraz idealna do nieprzywierających naczyń kuchennych, które czyści bez zarysowań.
[product id="942, 548, 528"]
12. Ściereczki. Po gąbkach, kolejnym kuchennym "narzędziem", które jest wykonane z plastiku i jest wyrzucane jak tylko się zużyje (a zużywa się szybko), są ściereczki. Najlepiej wykorzystać do sprzątania blatów i stołów zużyte bawełniane koszulki, które i tak miały trafić do kosza. Jeśli jednak nie macie pod ręką nic, co mogłoby służyć jako ściereczka, to polecamy nasze ekologiczne rozwiązania:
- ściereczki If You Care - kompostowalne, wielorazowe ściereczki gąbczaste skutecznie wyczyszczą blaty, wchłoną rozlane płyny. Są całkowicie naturalne, nie zawierają żadnych składników ropopochodnych.
- ścierki bawełniana Full Circle - wyprodukowane z bawełny organicznej ścierki kuchenne Full Circle są miękkie, chłonne i wytrzymałe. Można je prać w pralce, przez co będą nam długo służyć.
- ścierka z mikrofibry Ecozone - stosując ją nie musisz używać żadnych środków chemicznych. Usuwa tłuszcz, brud, bakterie E.coli czy listeria. Wystarczy dodać nieco wody. Ścierkę można prać i stosować do 300 razy!
[product id="1171, 930, 490"]
13. Zmywarka. Przy wyborze produktów, które używamy w zmywarkach przede wszystkim patrzymy na skład, tak, aby wraz z zużytą wodą do ścieków nie przedostawały się szkodliwe substancje chemiczne. Drugim elementem jest opakowanie - niestety coraz cześciej tabletki do zmywarki pakowane są w plastikowe worki, które są oczywuście kolejnym niepotrzebnym odpadem. Najbardziej ekologicznym rozwiązaniem jest stworzenie własnych tabletek do zmywarki opartych o sodę oczyszczoną i kwasek cytrynowy. Na ok 15 tabletek potrzebne będzie:
- 1 szklanka sody oczyszczonej
- 1/2 szklanki soli
- 1/2 szklanki wody
- 1/4 szklanki kwasku cytrynowego
- kilka kropel olejku eterycznego (opcjonalnie dla zapachu)
- opakowanie silikonowe na lód
Jeśli jednak nie macie ochoty lub czasu na tworzenie własnych tabletek, to polecamy gotowe ekologiczne tabletki Ecozone.
[product id="1169, 1170, 493"]
14. Worki na śmieci. Marnotrawienia żywności to wielki problem w Polsce i na świecie. Nasze odpady z tworzyw sztucznych to nie jedyny problem, dlatego ważne jest, aby kupować mniej żywności niż myślisz, że potrzebujesz, a jeśli jednak trzeba będzie coś wyrzucić, to również to robić w sposób odpowiedzialny. Najlepszym sposobem na pozbycie się bio-odpadów jest używanie kompostownika, który możesz mieć nie tylko w ogrodzie, ale nawet na balkonie. Jeśli jednak nie masz możliwości na stworzenie kompostownika, to przynajmniej używaj do swoich odpadów bio, biodegradowalnych worków na śmieci, bo musicie przyznać, że segregowanie bio-odpadów, aby potem wrzucić je do plastikowego worka nie jest najlepszym rozwiązaniem.
[product id="632, 633, 1116"]
Woda.
15. Woda. Woda jest nie odłączną częścią każdej kuchni. Uzywamy jej do picia, do gotowania i do sprzątania. Po prostu nie ma kuchni bez wody. Do sprzątania i gotowania uzywamy wody z kranu, natomiast do picia, niestety wciąż dużo z nas używa wody butelkowanej mineralnej czy też źródlanej. Takie rozwiązanie właściwie nie posiada żadnych zalet:
- jest czasochłonne (robienie zakupów),
- nieekonomiczne (litr wody w butelce jest droższy od wody z kranu),
- nieekologiczne (kolejny plastik plus koszty środowiskowe związane z wydobyciem, produkcją, transportem),
- kłopotliwe (kolejny element na liście zakupów, problem, gdy się nagle skończy, itp)
- niezdrowe (do wody z butelki plastikowej przedostaje się mikroplastik, który potem pijemy).
Dlatego, my polecamy do picia po prostu kranówkę - dobra, bez (mikro) plastiku i dostępna od ręki. Natomiast tym, którzy nie są przekonani do jakości takiej wody (choć można to łatwo sprawdzić w lokalnej stacji Sanepid lub wodociągach), może przydać się naturalny filtr węglowy.
[product id="1314"]
Wdrożenie nawet jednej z tych zmian w Twojej kuchni to wygrana dla środowiska, a najprawdopodobniej także dla twojego portfela. Jeśli masz jakieś wskazówki dotyczące zmiany kuchni w strefę o niskiej ilości odpadów lub zero odpadów, daj nam znać w komentarzach!